“X Hastalığı” nedir? DSÖ’nün listesindeki X hastalığı hangi belirtileri gösterir?

Türkiye’nin protesto ederek katılmadığı toplantılarda Dünya Sıhhat Örgütü’nün ‘X Hastalığı’ için panel düzenleyeceği öğrenildi. DSÖ’nün ‘X Hastalığı’ tanımlaması, şimdi kaynağı bilinmeyen potansiyel salgın riskleri için kullanılıyor. Pekala “X Hastalığı” nedir?

Dünya Ekonomik Forumu’nda Dünya Sıhhat Örgütü (DSÖ) ve ilaç şirketi AstraZeneca’nın da ortalarında bulunduğu konuşmacılardan oluşan bir panel düzenleneceği duyuruldu. Forumda rastgele bir sıhhat tehdidi karşısında hangi yeni uğraşlara muhtaçlık duyulduğunun tartışılacağı “X Hastalığına Hazırlık” isimli bir toplantı yapılması planlanıyor.

X HASTALIĞI NEDİR?

“X Hastalığı”nın koronavirüsten 20 kat daha ölümcül tesirleri olacağı iddia ediliyor. DSÖ’nün web sitesinde, “X Hastalığı, insanlarda hastalığa neden olup olmadığı bilinmeyen bir patojenden kaynaklanan önemli bir memleketler arası salgını temsil ediyor.” tabirine yer verildi.

Toronto Üniversitesi’nden biyoetik ve global sıhhat profesörü Kerry Bowman, “X Hastalığı, Covid-19’dan daha güçlü olan çok önemli bir hastalığın ortaya çıktığı varsayımsal bir senaryoyu temsil ediyor. Bu, süratle yayılan bir hastalık tehdidine dünyanın nasıl reaksiyon vereceği konusunda varsayımsal bir hazırlık.” dedi.

En büyük “X Hastalığı” tehdidinin zoonotik, yani hayvanlarda ortaya çıkan bir virüsten kaynaklanacağına inanılıyor. Zoonotik hastalıklara bir örnek, yaygın olarak domuz gribi olarak bilinen “H1N1 influenza” virüsü. Dünya çapında beşerler yüzünden kuşağı tükenen hayvanlar ve orman kaybının çarpıcı boyutları, bu tehdidi giderek daha mümkün hale getiriyor.

Tehdit bu kadar ciddiyken hastalığa karşı hazırlıklı olmak kadar hastalığı önlemeye odaklanmanın ehemmiyeti de artıyor.

DSÖ, “öncelikli hastalıklar” için bir dizi aracın geliştirilmesini hızlandırmak üzere bir Ar-Ge planı oluşturdu. DSÖ’nün Ar-Ge planının mevcut listesi şu formda:

• Covid-19
• Kırım-Kongo kanamalı ateşi
• Ebola virüsü hastalığı ve Marburg virüsü hastalığı
• Lassa ateşi
• Orta Doğu teneffüs sendromu (MERS) ve SARS
• Nipah ve henipaviral hastalıklar
• Rift Vadisi Ateşi
• Zika
• Hastalık X

Yasemin