Üniversite Sınavı Öncesi Kaygıyı Yönetme Yöntemleri

Hafta sonu gerçekleştirilecek olan üniversite sınavı, hem öğrenciler hem de veliler için kaygı ve stres kaynağı olabilmektedir. Uzman Psikolog Selen Algül, bu konuda merak edilenleri yanıtlayarak sınav kaygısı ile baş etmenin yollarını açıkladı. Sınav kaygısını yönetmek için ipuçları bulabilirsiniz.

Üniversiteye kayıt yaptırmak isteyen adaylar, 8-9 Haziran tarihlerinde gerçekleşecek Yükseköğretim Kurumları Sınavı’na (YKS) katılacak. Bu yıl, 3 milyon 36 bin 945 aday, hayallerindeki üniversiteye girmek için mücadele edecek. 29 Mayıs Okulları Rehberlik Bölümü Zümre Başkanı ve Uzman Psikolog Selen Algül, YKS’ye girecek öğrencilerin sınav kaygısını yönetme yöntemlerini detaylı bir şekilde ele aldı.

Sınav stresi, sınav öncesi, sınav anı ve sınav sonrası şeklinde üç ana başlık altında incelenebilir. Uzman Algül, stresin normal bir duygu olduğunu belirtirken, onu yönetmenin yollarını da paylaştı.

Sınav Kaygısı Nedir ve Baş Etme Yolları

Adayların aylardır hazırlandığı ve yoğun emek sarf ettiği üniversite sınavı yaklaşırken, öğrenciler ve aileler stresli bir sürece girmiş durumda. Sınav kaygısı, stresle mücadelede hem kısa hem de uzun vadeli çözümler içermektedir. Sınav öncesi dönemde, bazı basit yöntemlerle kaygıyı en aza indirmek mümkündür.

Kaygı, aslında mutluluk gibi, var olduğunda insanı ayakta tutan bir durumdur. Bu nedenle, kaygının sağlıksız olduğunu düşünmek yanlıştır; kaygı, belli bir düzeyde motivasyonu artırabilir. Örneğin, sınav öncesinde yaşanan mide bulantısı veya el titremesi gibi belirtiler, motivasyon artırıcı bir etki yaratabilir. Ancak, bu kaygının anormal bir seviyeye ulaşması ve bilişsel yeteneklerimizi etkilemesi sıkıntı yaratır. Sınav kaygısı, temelinde fizyolojik bir olgudur ve ilkel varlığımıza dayanır; tehdit olarak algılanan durumlar bedenimizde savaş veya kaç tepkisi oluşturur.

Sınavda Stresle Baş Etme Yöntemleri

Sınav stresi üç ana başlık altında toplanabilir: Sınav öncesi, sınav anı ve sınav sonrası.

Sınav Öncesi Stresle Mücadele Yöntemleri

• 1. Yavaşlama: Sınav öncesinde özellikle son 1-2 gün, adayların normal çalışma rutinlerini yavaşlatması önerilir. Bu dönemde zihinsel ve bedensel aktivitelerin hafifletilmesi, daha fazla dinlenmeye odaklanılması faydalı olacaktır.
• 2. Gözden Geçirme: Kendi iyi bildiğiniz konuları gözden geçirin. Her öğrencinin çalışma disiplini farklıdır, bu nedenle alışkanlıklarınıza göre esnek davranabilirsiniz. Yoğun bir aktiviteye girmeden küçük tekrarlar yapmak, sınav öncesi stresle başa çıkmada yardımcı olabilir. Ancak, özellikle son akşam, zihinsel yoğunluktan arınmak ve belki de aile ile birlikte rahatlatıcı bir aktivite bulmak önemlidir. Son gün sınav konuşmamak da oldukça kritik bir noktadır; ailelere burada büyük görev düşmektedir.
• 3. Normal Rutine Devam: Sınav günü sabahı, normal rutininizi takip edin. Hafif ama besleyici bir kahvaltı yapmayı ihmal etmeyin. Mideyi yormayacak gıdalar tercih edin ve hafif beslenmeye bir gün öncesinden başlayın.
• 4. Tedbirler Alınmalı: Trafik durumuna karşı tedbirli olun; sınavın yapılacağı okulu önceden ziyaret edebilirsiniz.

Sınav Anında Stresle Mücadele Yöntemleri

Sınav merkezine geldiğinizde kaygı düzeyiniz artabilir. Bu aşamada anda kalmak çok önemlidir. Kendinizi dinleyin, çevrenize odaklanın, rüzgarı hissedin; oturduğunuz sandalyenin sertliğine dikkat edin. Duyularınıza ve fiziksel gerçekliğinize odaklanmak, kaygıyı azaltabilir.

Sınav sırasına oturduğunuzda ilk 5 dakika kritik bir dönemdir. Bu süre zarfında kaygının en yüksek seviyeye ulaştığı ve zihinsel olarak tıkanma yaşanabileceği bir dönemdir. Nefes egzersizleri yapmak, bu durumda son derece etkili bir yöntemdir. Dik oturun, derin nefes alıp verin ve bunu 1-2 dakika aralıklarla tekrarlayın.

Sınav Sonrası Süreç

Sınav sonrasında en büyük görev ailelere düşmektedir. Çocuğunuzun yanında olduğunuzu hissettirmek son derece önemlidir. “Geçmiş olsun”, “Her şey yolunda gitti”, “Biz sana güveniyoruz”, “İyi ya da kötü geçti, önemli değil” gibi cesaretlendirici ifadeler kullanabilirsiniz. Ardından, çocuğunuzun rutin hayatına geri dönmesi gerektiğini hatırlatın. Burada en çok altı çizilmesi gereken konu, kabul edici ve cesaretlendirici bir tutum sergilemektir.